Page 61 - OMÜ Bülten 84-85

malarının bulunduğunu açıklayan Şahin, mikrobi-
yal sistematik alanında OMÜ’nün “Türkiye’nin öncü
üniversitesi” olduğunu söyledi. Şahin, uluslararası
camiada ise OMÜ’nün dünyada “önemli bir merkez”
olarak kabul edildiğini vurguladı.
Prof. Dr. Nevzat Şahin literatüre kazandırdıkları or-
ganizmaların çok büyük bir kısmının aktinobakteri
olarak tanımlandığını, üzerinde araştırmaların ya-
pıldığı organizmaların da yine aktinobakteri grubu
organizmalar olduğunu ifade etti.
“Yeni bir aktinobakteri türü keşfetmek, yeni bir
antibiyotik keşfetmek ile eşdeğer”

Şahin sözlerine şöyle devam etti: “Aktinobakterler;
çok geniş bir bakteri grubu olup doğada ekolojik
rolleri yanında, tedavide yaygın olarak kullandığı-
mız streptomisin, eritromisin ve vankomisin gibi
çok değerli yüzlerce antibiyotiğin de elde edildiği
kaynak organizmalardır. Dolayısıyla bu grup mik-
roorganizmalar biyoteknolojik olarak ekonomik
öneme sahip kıymetli organizmalardır. Dünya lite- mikrobiyal gen kaynaklarının tespitine yönelik ça-
ratüründe yeni bir aktinobakteri türü keşfetmek, lışmalarımız kesintisiz devam etmektedir. Covid-19
yeni bir antibiyotik keşfetmek ile eşdeğer kabul salgınının olumsuz etkilerine rağmen laboratuvar
edilmektedir. Keşfettiğimiz bu organizmaları, do- çalışmalarımıza hiç ara vermedik. Yaptığımız bu ça-
ğal habitatları olan toprak, sediment, su, bitki kök lışmalarda tanımladığımız 70 türe ilaveten son iki
ve doku kısımlarından alınan örneklerden labo- yılda 60 yeni bakteri türünü daha keşfettik. Yapılan
ratuvarlarımızda izolasyonlarını yapıyoruz. İzole genomik analizlere göre keşfettiğimiz bu yeni bak-
ettiğimiz mikroorganizmalar üzerinde biyokimya- teri türlerinin büyük bir kısmının genomlarında çok
sal, beslenme, antimikrobiyal aktivite, antibiyotik sayıda antibiyotik gen kümelerine sahip olduklarını
ve kimyasal inhibitörlere duyarlılık ve genom se- belirledik. Bu yeni bakteri türleri de bu özellikleriyle
kanslama gibi uluslararası standartlara uygun çok yeni ilaç keşif araştırmaları için kaynak organizma
sayıda test uygulayıp tanımlıyoruz. Tanımladığımız olabileceklerini göstermektedir.”
mikroorganizmalar içinde yeni türler varsa, bunlara
yine uluslararası Latince isimlendirme kurallarına Yeni ilaçların keşfine katkı sağlayacak
uygun olarak isim veriyoruz. Bu yeni türlerin İngi- Keşfedilen her bir yeni bakteri türünün, yeni ilaç ve
lizce makaleleri yazılıyor ve çok saygın dergilerde antibiyotik araştırmaları için de önemli adım oldu-
hakemlerin incelemelerinden geçerek yayımlanıyor. ğunun altını çizen Prof. Dr. Nevzat Şahin, Türkiye’nin
Böylelikle bu türler literatüre kazandırılmış oluyor.”
mikrobiyal gen kaynaklarının belirlenmesi ve bu
gen kaynaklarının değerli ürünlere dönüştürülmesi
Antibiyotik salgılayan organizmalar
gayreti içinde olduklarını kaydetti ve sözlerini şöy-
Son 10 yılda çalışma arkadaşlarıyla birlikte 70’ten le tamamladı: “Son iki yılda yeni ilaç ve antibiyotik
fazla bakteri türünü literatüre kazandırdıklarını öncülü olabilecek kimyasalların keşfine yönelik
belirten Şahin sözlerine şunları ekledi: “Ülkemizin çalışmalarımız da bulunmaktadır. Çalışma arkadaş-
larım ile birlikte isimlendirip tanımladığımız ve dün-
ya literatürüne kazandırdığımız altı (6) bakteri türü
üzerinde yeni ilaç öncülü keşfine yönelik hazırladı-
ğımız araştırma projemiz devlet desteğine layık gö-
rülmüştür. İlk yılını tamamladığımız bu projemizin
sonuçları oldukça ümit vericidir. Bizim tanımlayıp,
isimlendirip literatüre kazandırdığımız başka bak-
teri türlerimiz üzerinde araştırmalar yapan farklı
çalışma gruplarının da olduğunu biliyoruz. Bu du-
rum bizim adımıza çok sevindirici ve gurur vericidir.
Ümit ediyorum ki genç bilim insanlarının mikrobiyal
sistematik ve biyoteknolojik alana artan ilgileri sa-
yesinde ülkemizin gen kaynaklarından katma değer Nisan-Eylül 2021
oluşturma gayretleri de artarak devam edecektir.” OMÜBÜLTEN Sayı 84-85

59