Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi’nden Arş. Gör. Dr. Cansu Ün yürütücülüğünde hazırlanan bilimsel araştırma projesi, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) tarafından 2025-A3-02 çağrısı kapsamında desteklenmeye hak kazandı.

“Fetal Gelişim Kısıtlılığı ve Gebelik Yaşına Göre Büyük Fetüslerde Taurocholic Asit ve Taurochenodeoxycholic Asit Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi” başlıklı proje, doğum ağırlığına etki eden metabolik faktörleri derinlemesine analiz etmeyi hedefliyor. Bu kapsamda özellikle iki safra asidi — taurocholic asit (TCA) ve taurochenodeoxycholic asit (TCDCA) — fetal gelişim kısıtlılığı (FGK - anne karnındaki bebeğin beklenenden daha yavaş büyümesi) ve gebelik yaşına göre büyük fetüsler (LGA - gebelik haftasına göre bebeğin normalden daha iri olması) ile olan ilişkileri değerlendirilecektir.

Safra asitleri fetal gelişimin yeni belirteçleri olabilir mi?

Çalışmada, TCA ve TCDCA düzeylerinin umbilikal kord kanı (bebeğin göbek kordonundaki kan) ve plasenta dokusunda (anne ile fetüs arasında besin ve oksijen alışverişini sağlayan yapı) nasıl değiştiği incelenerek, bu moleküllerin fetal büyüme üzerindeki olası belirleyici rolleri araştırılacaktır. Ayrıca safra asitlerinin plasental transferi ve detoksifikasyon (vücuda zararlı olabilecek maddelerin etkisiz hâle getirilmesi) süreçlerinde görev alan bazı genlerin (SLC10A1, ABCB11, NR1H4, HIF1A, BCL2) ifade düzeyleri analiz edilecektir. Bu genetik analizler, moleküler düzeyde büyüme bozukluklarının patofizyolojisine dair yeni bilgiler sunmayı hedeflemektedir.

Klinik ve toplumsal etkileri yüksek bir araştırma

Araştırma, TCA ve TCDCA düzeylerinin FGK ve LGA için güvenilir biyobelirteçler olup olamayacağını ortaya koymayı hedeflemektedir. Elde edilecek verilerin, bu büyüme anomalilerinin daha erken ve doğru tanısını mümkün kılarak, prenatal dönemde (doğum öncesi süreç) müdahale fırsatlarını artırması öngörülmektedir. Özellikle gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterinde (hamileliğin 4–9. ayları arasında) maternal serum örneklerinden yapılacak biyokimyasal analizlerin, fetal büyüme bozukluklarının önceden öngörülmesine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışma, prenatal takipte risk sınıflandırmasının iyileştirilmesine (hangi gebeliklerin daha dikkatle izlenmesi gerektiğinin belirlenmesi) ve yeni tedavi stratejilerinin geliştirilmesine bilimsel zemin hazırlayabilir.

Multidisipliner yaklaşım benimsendi

TÜSEB desteğiyle başarı elde eden projede, farklı uzmanlık alanlarından akademisyenlerin bir araya gelerek oluşturduğu multidisipliner araştırma ekibi şu isimlerden oluşuyor:

* Arş. Gör. Dr. Cansu Ün – Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı (ABD), OMÜ (Proje Yürütücüsü)
* Prof. Dr. İdris Koçak – Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD, OMÜ
* Doç. Dr. Hüseyin Ekici – Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD, OMÜ
* Dr. Öğr. Üyesi Adem Kocaman – Histoloji ve Embriyoloji ABD, OMÜ

Ondokuz Mayıs Üniversitesi olarak TÜSEB desteğiyle başarı kazanan araştırmacılarımızı tebrik eder, projenin ülkemiz bilimsel birikimine önemli katkılar sağlamasını dileriz.