Sinan Akdoğan, Selen Öztürk
Samsun Valiliği, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ), Samsun Üniversitesi (SAMÜ), Samsun İl Sağlık Müdürlüğü ve Samsun Büyükşehir Belediyesi ortaklığı ile düzenlenen Bağımlılıkla Mücadelede Kamu Politikaları Sempozyumu birçok uzman bilim insanının katılımıyla başladı.
OMÜ Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen sempozyuma; Vali Doç. Dr. Zülkif Dağlı, Samsun Büyükşehir Belediye (SBB) Başkanı Mustafa Demir, Cumhuriyet Başsavcısı Mehmet Sabri Kılıç, OMÜ Rektörü Prof. Dr. Yavuz Ünal, SAMÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Selahattin Kaynak, Cumhuriyet Savcısı İsmail Oran, İl Sağlık Müdürü Dr. Öğr. Üye. Muhammet Ali Oruç, İl Emniyet Müdürü Nihat Özen, İl Jandarma Komutanı Ömer Ersever, Sahil Güvenlik Karadeniz Bölge Komutanı Ahmet Bahadır, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.
2 gün sürecek sempozyumun ana teması “Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Bağımlılıkla Mücadele Politikaları” şeklinde belirlendi. Etkinlikte bir halk sağlığı sorunu olan madde bağımlılığı ve davranışsal bağımlılıklar konusunda alanın bilim uzmanları bilgi birikimlerini paylaşacak ve alınması gereken tedbirler, politikalar bağlamında kamu kurum temsilcileri ile tartışılacak.
Sempozyumda bağımlılıkla mücadelede kamu politikaları temasına uygun olarak alanda aktif akademisyen ve profesyonellerin araştırmalarını sunacakları sözlü bildirilerden oluşan oturumların yanı sıra, kamu politikaları alanına yönelik davetli konuşmacıların yer aldığı oturumlar, ulusal ve uluslararası bağımlılıkla mücadele yönetimi modellerinin anlatılacağı paneller ve poster bildiriler de yer alacak. Sempozyum ile konuya dair zengin bilimsel program ışığında deneyimlerin paylaşılarak, politikalar kapsamında alınması gereken tedbirler ve uygulama örneklerinin tartışılması hedefleniyor.
Sempozyumun başlangıcındaki protokol konuşmalarında söz alan Samsun Valisi Doç. Dr. Zülkif Dağlı, bağımlılıkla ilgili önemli noktanın bir araya gelebilmek olduğuna vurgu yaparak “Bağımlılık herkesi ilgilendiren bir konu. Burada topyekûn bir mücadele vermemiz gerekiyor. OMÜ de Resmî Gazete'de yayımlanmak suretiyle güzel bir çalışma gerçekleştirdi ve Bağımlılıkla Mücadele Merkezini kurdu. Bu yıl itibarıyla Üniversitemizde 'Bağımlılıkla Mücadele' dersi de verilmeye başlandı. Bağımlılığı önlemeye yönelik çalışmaların giderek artması için tüm kamu kurumları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ve halkımızla beraber el birliğiyle bilimsel yöntemler ışığında çözüm mekanizmaları oluşturmamız gerekiyor.” diye konuştu.
Bağımlılıkla mücadelenin en etkili çözümünün bağımlılığı çok iyi kavrayıp, imkân ve kabiliyetleri bir araya getirmek olduğunu söyleyen Samsun Büyükşehir Belediye (SBB) Başkanı Mustafa Demir de “Bağımlılıkla ilgili SBB olarak birtakım çalışmalarımız oldu. 'Bağımlıları Teşhis-Tedavi ile Topluma Kazandırma Merkezi' projesi için Bakanlığa teklifte bulunduk. Gerçekleştirmek istedik fakat önümüze farklı noktalar çıktı. Bu mücadelenin çok zor olduğunu gördük. Sağlık Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, belediyeler ve üniversiteler de işin içerisinde. Dolayısıyla böylesi yoğun bir ortamı yönetmekte zorluklar çekebiliyoruz.” dedi.
En çok çalışma yapılması gereken alanın, bağımlılığın çıkış noktası olduğunu vurgulayan Başkan Demir, devamında şöyle konuştu:
“Bu duruma engel olmak için bağımlılık maddelerinin satışını yapan ve bunun üzerinden menfaat elde eden kişiler ile bağımlı olanlar arasındaki irtibatın kesilmesi sağlanmalıdır. Bağımlılık, bütün yerel yönetimlerde tekrardan tartışılıyor. Samsun’da 1 milyon 400 bin nüfusumuz var. Bütün imkân ve kabiliyetlerimizi bağımlılık karşısında kullanıyoruz. Bağımlılığı, Samsun nüfusu üzerinden değerlendirip buna karşı önlemler almaktayız. Bağımlı olan her kim ise onunla ilgili politikalarımız mevcut. Çocuk, ebeveyn, genç fark etmeksizin her kesime ayrı politika uyguluyoruz. Bağımlı insanlarımızı bu yoldan uzaklaştıracak bir partner bulmak ve onlara bu yönde destek vermek gerekiyor. Bağımlılıkta özellikle aile kavramı çok mühim bir yer tutuyor.”
Sempozyumda önemli açıklamalarda bulunan Rektör Prof. Dr. Yavuz Ünal, internetinde artık bir bağımlılık hâline geldiğini belirterek “Bağımlılığa giden yolda bireyin kendi isteği ve arayışının olması, madde ticaretinin yüksek kazanç yolu olarak görülmesi nedeniyle de bu maddelere ulaşım ve erişimin bilinçli olarak kolaylaştırılması, iletişimin, özellikle de internet ortamının sağladığı kolaylıklar, her geçen gün tehdidi daha da büyütmektedir. Zira internet de artık bağımlılık oluşturmaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.
Küreselleşen dünyada kapalı bir toplum üretme ya da bireyin kendi dünyasına kapanarak hayatını sürdürme şansının kalmadığına işaret eden Rektör Ünal, şunları dile getirdi:
“Fıtratı gereği uyarılan insanın erişme çabası yönlendirilebilmekte ya da ayağı alışsın diye bedavalaştırılan sentetik vb. ucuz maliyetli maddelere ilk erişimle çoğu zaman geri dönüşü olmayan bir yola girilmektedir. İradi (bilinçli) olan bu eylem, aslında irade zaafı, kimlik veya kişilik sorununun bir sonucu olarak zuhur etmektedir. Bulaşı sonrası başlayan bağımlılıkla mücadelede bireyin kurtulma şansı düşük, üstelik zahmetli olan bu mücadelenin ekonomik olarak da maliyeti oldukça yüksektir. Dolayısıyla mücadelede bağımlılık öncesini, insanlık için beka sorunu olarak görmek gerekmektedir. Farkındalık, güçlü irade ve sağlıklı bir kişilik sayesinde bulaşmanın önüne geçilmesi sosyal sorumluluk olarak görülmeli ve her kurum ve birey elini taşın altına koymalıdır.”
Bağımlılığın, dünyanın geleceğini tehdit altına aldığına ve önemli bir halk sorunu olduğuna atıfta bulunan Prof. Dr. Yavuz Ünal, “Bağımlılık; kronik bir beyin hastalığı olarak özellikle gençlerimizi tehdit etmekte, haz/ödül merkezli başlayan hastalık sonrasında kişiyi içinden çıkmakta oldukça zorlayan bir sürece sokmaktadır. Bu nedenle ergenlik dönemi ve üniversite yıllarında gençlerimize doğru yaşam alışkanlıkları kazandırabilmek ve en önemlisi de hayır diyebilme becerisi kazandırıp maddeye eğilimi ortadan kaldırmak en doğru yaklaşım olacaktır.” sözlerine yer verdi.
Yakın zamanda yaşanan pandemiden ötürü evde geçirilen zamanın arttığını ve sosyal kısıtlamalarla beraber teknolojiye daha fazla maruz kaldığımızı hatırlatan Rektör Ünal, “Pandemi, madde bağımlılığı ile birlikte davranışsal bağımlılıkların da artmasına ve özellikle teknoloji bağımlılığı ve kumar bağımlılığının gün yüzüne çıkmasına sebep olmuştur. Gençlerimiz için büyük bir tehdit oluşturan bu durumla mücadele; tek başına sağlık profesyonellerinin çabasıyla değil, multidisipliner (çok alanlı) bir yaklaşım üzerinden tüm kamu ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının da iş birliği içinde olmasını gerektiren bir süreci kapsamaktadır.” sözleriyle farklı aktörlerin birlikteliğinin bağımlılıkta mücadeleyi güçlendireceğini dile getirdi.
Bu noktada bağımlılıkla mücadelede kamu politikalarını paylaşmanın önemli olduğunun altını çizen Rektör Ünal, ”Kurumların bu anlamdaki yaklaşımlarını incelemek ve yapılması gerekenleri bunlara göre planlayabilmek önemli hâle gelmektedir. İlimizde paydaş kurumlar olan Valilik, Büyükşehir Belediyesi, Samsun Üniversitesi ve İl Sağlık Müdürlüğü ile birlikte organize ettiğimiz bu sempozyum sayesinde bağımlılıkla mücadeleyi mercek altına alarak birçok boyutuyla incelemek ve alandaki ilgili uzmanları ve katılımcıları bir araya getirerek tartışabilmeyi hedefledik.” ifadelerini kullandı.
Rektör Ünal, sempozyumun verimli ve dolu dolu geçmesini temenni ederken konuşmasını şöyle tamamladı:
“2 gün boyunca sürecek olan sempozyumda çeşitli kamu kurumlarının mücadele politikalarını, Dünya Sağlık Örgütünün yaklaşımı ile ulusal ve uluslararası iyi uygulama örneklerini birlikte tartışmaya çalışacağız. Mücadelede görev alan herkes için oldukça verimli bir sempozyum olacağına inanıyorum. Yurt dışından ve çeşitli şehirlerden gelerek sempozyumumuza değerli bilgileri ile katkı sağlayan tüm konuşmacılarımıza teşekkür eder, herkes için güzel bir sempozyum olmasını, ortaya çıkan katkı ve önerilerin olumlu izler bırakacak aktivitelere dönüşmesini dilerim.”
Bağımlılığın olduğu yerde şiddetin de olduğuna dikkat çeken bir diğer konuşmacı SAMÜ Rektör Vekili Prof. Dr. Selahattin Kaynak, konuşmasında şunları kaydetti:
“Bağımlılığın olduğu yerde kanunlara karşı muhalif davranma, yoksulluk ve işsizlik vardır. Bağımlılık, sağlık sorunu olduğu kadar aynı zamanda sosyal bir sorundur. Bağımlılığın oluşmasına muhtemel sebep bireyin kendisi, ailesi, toplumun kendisiyken, bağımlılığın mücadelesinde de aynı faktörlere ihtiyaç duymaktayız.”
Sempozyumda açılış konuşmalarının ardından Üsküdar Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Tayfun Uzbay, Hazdan Bağımlılığa’ adlı konferansıyla katılımcılara hitap etti. "Bağımlılıkla Mücadelede Kamu Politikaları Sempozyumu"nun bilimsel programının birinci gününde ‘Koruma-Önleme-Farkındalık Çalışmaları’, ikinci gününde ise “Bağımlılıkla Mücadelede Tedavi ve Rehabilitasyon Çalışmaları" ile ilgili bilimsel çalışmalar katılımcılarla paylaşıldı. Sempozyumda 6 panelin yanı sıra, 6 oturumda 27 bildiri sunumu yapılacak.
Sempozyumda sunulan özet bildiriler ve isteğe göre tam metin bildiriler, hakemlik sürecinden geçirilerek sempozyumun bildiri kitabında yayımlanacak. Sempozyumdaki tüm katılımcılara ikinci günün bitiminde “Katılım Belgesi” verilecek.
DİNLE